De één kan argumenteren vanuit persoonlijke behoefte, terwijl een ander reageert vanuit de onderlinge dynamiek, en een derde geeft een mening op basis van zijn maatschappijvisie. In één persoon zie je deze niveaus meestal verweven, wat het lastig kan maken om elkaar te begrijpen. Het is voor de gespreksleider belangrijk om de niveaus van elkaar te onderscheiden en op het juiste niveau te interveniëren zodat je de deelnemers aan een gesprek weer bij elkaar kunt brengen.
Als facilitator van groepsgesprekken ben je neutraal wat betreft de inhoud. Ondertussen speel je wel een leidende rol in de voortgang van het gesprek en werk je naar een uitkomst. Dit kan in gevaar komen wanneer mensen langs elkaar heen praten. In deze training leer je:
- zes gespreksniveaus van elkaar te onderscheiden
- herkennen vanuit welk niveau iemand spreekt en hoe je hierop kunt interveniëren
- de verbinding te leggen tussen de niveaus
- een gesprek tot een goede conclusie te leiden op het niveau dat relevant is voor het onderwerp
Tijdens de training oefenen we dit aan de hand casuïstiek en met de beste voorbeelden uit speelfilms en documentaires.
Niveaus binnen gespreksvoering
We onderscheiden in deze training zes niveaus die tijdens gesprekken vaak in een mix voorkomen:
Dit is het overkoepelende niveau van gespreksvoering, waarbij mensen argumenten aanhalen die raken aan maatschappelijk belang of beleidsvoering. Vaak is dit waarde- of politiek gedreven met onderwerpen als vrijheid, gelijkwaardigheid of publiek versus privaat. Er is een sterk verband tussen hoe deze waarden cultureel verankerd zijn en wat iemands persoonlijke waarden zijn. Een maatschappij-cultuur is immers een optelsom van de persoonlijke waarden van een bevolking.
Als we inzoomen zien we de cultuur van een organisatie (‘Zo doen of vinden wij dat hier’). Dan hebben we het over een cultuur binnen een ministerie of politieke partij, maar ook over een ngo of een organisatie waar winst belangrijk is. En we zien systemen, waarmee zowel menselijke interacties bedoeld worden, als technische of organisatorische systemen. Beide hebben een sterke conserverende drang: ze willen zichzelf in stand houden. Mensen zijn daardoor snel geneigd om ze als gegeven te beschouwen. Deels is dat terecht, omdat het veranderen van een systeem een fundamentele aanpak vereist.
Als we nog iets verder inzoomen, komen we op het niveau van teams en groepen. Hierbij gaat het om de dynamiek binnen de gespreksgroep die je begeleidt. De persoonlijke invloed van ieder individu wordt zichtbaar. Wat soms verborgen blijft is hoe de teamdynamiek meestuurt in een gesprek. Welke rollen nemen de gesprekspartners aan, en hoe is dat van invloed op de dialoog? In welke fase verkeert het gesprek en wat is er daarom nu nodig? Wie pakt er leiderschap, en wat is er van diegene nodig om het gesprek vlot te trekken?
Voor ieder individu kunnen we nog drie niveaus onderscheiden. Het niveau van de competenties gaat over iemands (gespreks)kwaliteiten. Kan iemand goed luisteren? Of juist goed debatteren? Is iemand een verbinder of meer een veranderaar? Het in kaart brengen van de competenties van de groepsleden kan je als facilitator helpen om de deelnemers aan een gesprek goed in te zetten. Daarbij is het belangrijk om te zien of er beargumenteerd wordt vanuit persoonlijke kwaliteiten, of juist het gebrek daar aan.
Als je onder de competenties kijkt, dan kom je bij de menselijke typologie. Deze is moeilijker verklaarbaar (‘Zo ben ik nou eenmaal’), en dat is ook niet noodzakelijk tijdens een werkgerelateerde dialoog. Het is echter wel belangrijk om te weten vanuit welk type persoonlijkheid iemand reageert en wat de bijbehorende afweervormen zijn. Zo kan bijvoorbeeld het type ‘idealist’ monomaan worden en niet meer open staan voor andere denkbeelden. Een interventie van een facilitator kan hem helpen van perspectief te wisselen.
Het laatste niveau is dat van onze universele menselijke basale behoeften. Om enkele voorbeelden te noemen: de behoefte aan veiligheid in de groep, de behoefte jezelf te kunnen uiten, de behoefte aan een doel en de behoefte anderen te kunnen helpen. Het is de kunst voor de gespreksleider deze behoeften voor iedere deelnemer te zien en onderkennen, juist omdat ze zo basaal zijn. Dit geldt niet alleen voor ieder individu, maar ook t.a.v. interventies waar de hele groep baat bij heeft, zoals ‘elkaar uit laten spreken’, ‘luisteren naar onderliggende emoties’ en ‘op tijd pauzeren’. Voldoende voorzien in deze basale behoeften maakt dat er ruimte is voor de inhoud.
Het Double Healix model
Het Double Healix model biedt een unieke en integrale visie op de ontwikkeling van persoonlijk-, team- en organisatieleiderschap. Hierbij is oog voor de maatschappelijke context en de transformatie waarin we ons zowel lokaal als wereldwijd bevinden.
Nadere informatie
Deze training is geschikt voor trainingsbureaus of andere organisaties waarin trainers, coaches en facilitators werkzaam zijn die groepen begeleiden. Faciliteren jullie groepsgesprekken, dialoogsessies, gesprekken over ethische kwesties en integriteit, brainstorms of andere bijeenkomsten? Dan is deze opleiding geschikt voor jullie organisatie!
Tijdens deze tweedaagse opleiding leer je om de niveaus van gespreksvoering te onderscheiden, waarmee je een gesprek tot een positief resultaat kunt leiden. Na een korte theoretische inleiding ligt de nadruk op het bekijken en bespreken van voorbeelden uit films en series, en deze met elkaar te analyseren.
Het doel van de opleiding is dat je als facilitator herkent hoe een gesprek stagneert, in kaart kunt brengen hoe dat komt, en de groep weer op het juiste spoor kunt zetten.
Locatie: in overleg.
Tijden: Een opleidingsdag start om 9:30 uur en eindigt circa 17.00 uur. De poort gaat ‘s ochtends om 9.00 uur open.
De prijs van deze incompany training: in overleg.
Koffie, thee, sap en snacks worden verzorgd door Double Healix. Lunches zijn niet inbegrepen. In de omgeving van ons bedrijf bevinden zich meerdere lunchgelegenheden en winkels. Je kunt natuurlijk ook je lunch meenemen en hier nuttigen.
MovieLearning
Tijdens deze dag wordt uitleg van theorie afgewisseld met het gezamenlijk ervaren en bespreken van illustratieve filmfragmenten, volgens onze MovieLearning methode. Je krijgt inzicht in de structuur en de variaties van het grote menselijke verhaal en via oefening leer je je eigen leven als mythisch verhaal te benaderen en vooruit te blikken op wat de toekomst nu van je – en van ons – vraagt.
Trainers
Isodoor Jonker
Leiderschapstrainer | Operationeel manager
Marcel Karreman
Leiderschapstrainer | Auteur
Referenties
Verrijkend, op meerdere manieren dan ik vooraf voor mogelijk had gehouden en wellicht zelfs nog op meer manieren dan ik nu denk.
Lonneke Rhodens
Brandmanager Willem & Drees organic products
Deze training heeft mij scherpte gebracht in wat ikzelf nog meer kan doen. Het is een verrijkende training, onmisbaar voor als je dieper naar jezelf, je relatie, je team of je organisatie wilt kijken!
Frans Duynstee
Lid Raad v Commissarissen Abiant Uitzendgroep
Verplichte kost voor elke zichzelf serieus nemende leider. En natuurlijk ook voor leiders die zichzelf niet zo serieus nemen…
Eric Verwaal
General Secretary of H.M. the King and H.M. the Queen