Samenwerken

Wat is samenwerken?

Samenwerken is het proces waarbij meerdere individuen gezamenlijk aan een taak werken om een gemeenschappelijk doel te bereiken, bijvoorbeeld het afronden van een project of oplossen van een probleem. Dit kan plaatsvinden in diverse contexten, zoals binnen een team op het werk, in vrijwilligerswerk, of binnen een familie. De competentie ‘effectief samenwerken’ vereist niet alleen technische vaardigheden maar vooral sociale vaardigheden, zoals heldere communicatie, empathie, wederzijds respect en het geven en ontvangen van feedback.

Waarom is samenwerken belangrijk?

Samenwerken is belangrijk omdat het bijdraagt aan de versterking van relaties, zowel professioneel als persoonlijk. Het is dus meer dan alleen een manier om doelen te bereiken. Samenwerken stelt mensen in staat om hun sterke punten te benutten en hun zwakke punten te verbeteren door van elkaar te leren. In de samenwerking vinden mensen creatieve oplossingen doordat diverse perspectieven en expertise worden gecombineerd. Bovendien draagt samenwerken bij aan het versterken van de teamgeest en het overwinnen van persoonlijke uitdagingen, zoals het hanteren van antipathieën of spanningsvelden tussen teamleden. Door samen te werken, kunnen individuen groeien en meer mens worden, met een dieper begrip voor elkaar en voor de taak die ze samen uitvoeren. Beter leren samenwerken is dus eigenlijk beter mens leren worden.

Wat is effectief samenwerken in een vast team?

In een vast team is effectief samenwerken van cruciaal belang voor het behalen van successen. Daarbij staat centraal dat de leden elkaar goed leren kennen, er vaste werkprocessen ontstaan, en er een consistente teamcultuur wordt opgebouwd. Het gaat hierbij niet alleen om het efficiënt verdelen van taken en verantwoordelijkheden, maar ook om het ontwikkelen van gedeelde visies en doelen. Door als vast team samen te werken, creëer je een omgeving waarin ieder lid zich gesteund voelt en waar rust en ruimte is voor persoonlijke en professionele groei. Goed samenwerken betekent ook dat teamleden de tijd nemen om te leren omgaan met spanningen en conflicten, en dat ze in staat zijn om deze constructief te benutten om tot betere resultaten te komen. Juist een vast team maakt dat we gedwongen worden om onderlinge problemen aan te pakken. Het heeft immers geen zin om te wachten tot het team verandert…

Wat is multidisciplinair samenwerken?

Multidisciplinaire teams zijn vaak dynamischer dan vaste teams en brengen zeer diverse perspectieven samen. Dit kan leiden tot meer innovatieve oplossingen, maar ook tot de noodzaak om meer te onderhandelen en te coördineren.
Omdat multidisciplinaire teams vaak tijdelijk en projectmatig zijn, moet ieder teamlid bereid zijn om zich snel aan te passen aan veranderingen . Ze moeten kunnen samenwerken met mensen die een andere manier van werken gewend zijn. Het is daarom van belang dat er snel teamcohesie ontstaat, iedereen dezelfde doelen nastreeft en helder inzicht heeft in elkaars rollen en verantwoordelijkheden. Omdat multidisciplinaire teams vaak bestaan uit professionals met een eigen vakjargon, moet iedereen ervoor zorgen dat de anderen begrijpen wat er wordt besproken. Respect voor de verschillende disciplines en vertrouwen in de expertise van anderen zijn fundamenteel voor deze samenwerking.

Verbeter de competentie Samenwerken

De competentie samenwerken omvat meer dan alleen het samenwerken aan een project. Het betreft het vermogen om helder en effectief te communiceren, goed te kunnen luisteren, constructieve feedback te geven en ontvangen, empathie te tonen, en gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen voor het eindresultaat. Deze competenties zijn essentieel in bijna elke professionele context, omdat ze bijdragen aan een harmonieus en productief werkklimaat.
Als het goed verloopt, voeg je gaandeweg de ‘human spark’ toe. Kleine attenties, tonen van dankbaarheid, milde opmerkingen, gebaren van troost en bemoediging en hopelijk ook lachen, veel lachen.

Als Double Healix zijn we gespecialiseerd in het begeleiden van groepen en teams die hun samenwerking willen verbeteren, zowel wat betreft het bevorderen van de efficiëntie als in het (weer) laten opbloeien van de ‘human spark’.

Enkele tips voor effectief samenwerken

1. Zorg voor goede communicatie
Duidelijke en open communicatie is een belangrijke sleutel tot succesvol samenwerken. Besef dat iedereen zijn eigen geschiedenis en cultuur meedraagt. Sommigen kunnen directe feedback goed aan, anderen hebben behoefte aan omzichtigheid.
Zoek naar manieren om informatie over te brengen op een manier dat deze bij de ander kan landen. Gelijk hebben is niet gelijk krijgen. En verder speelt de vraag: wil je gelijk hebben of wil je gelukkig zijn?

2. Wees respectvol
Toon respect voor de mening en bijdrage van elke teamgenoot. Oefen je in luisteren, vat samen wat je van de ander hebt begrepen en check of het klopt. Besef dat de ander je een mogelijkheid biedt om jezelf beter te leren kennen. Ook als je het niet eens bent met een collega, is het belangrijk diens waardigheid en rechten te beschermen. Respect in de samenwerking toont zich overigens ook in het respect dat je voor jezelf hebt, voor je eigen wensen en grenzen.

3. Oefen flexibiliteit
Wees bereid om je aan te passen aan veranderingen en verschillende werkstijlen. Onderzoek wat voor jou mogelijk is aan compromissen, maar zorg ook dat je heldere grenzen kunt trekken.

4. Geef elkaar feedback
Geef constructieve feedback en wees open voor suggesties van anderen. Het leven is om te leren. Zelfs als je de feedback onzin vindt, geef aan dat je deze een tijd in gedachten zult houden. Besef dat alles je de kans geeft om te leren, ook als je het uiteindelijk naast je neer legt.

5. Stel gezamenlijke, betekenisvolle doelen
Zorg ervoor dat iedereen in het team hetzelfde einddoel voor ogen heeft. Dit klinkt eenvoudiger dan het is. Onthoud dat het met elkaar samenwerken altijd een reis is en dat de bestemming geregeld wordt bijgesteld. Een van de belangrijkste energiebronnen van elke samenwerking is het gevoel dat je iets bijdraagt dat van betekenis is voor de grotere samenleving.
Er zijn drie variaties:
a. you can only connect the dots looking back
b. begin with the end in mind
c. it is better to travel hopefully than to arrive

6. Vier met elkaar de successen
Zorg dat je weet welke resultaten je wilt halen en zorg dat je deze in stukjes knipt zodat je af en toe ook wat te vieren hebt. Help elkaar de prioriteiten helder te maken, formuleer hoe een te behalen stap eruit kan zien en vier het met elkaar als die stap is gezet. Geef elkaar voldoende erkenning voor geleverde inspanning en onderzoek wat er nog beter kan.

Inspiratie en voorbeelden van constructief samenwerken

Voorbeelden van succesvol samenwerken kunnen variëren van het gezamenlijk oplossen van een complex probleem, het ontwikkelen van een nieuw product, tot het organiseren van een evenement. In elk van deze gevallen is het belangrijk dat teamleden goed met elkaar communiceren, respect tonen voor elkaars ideeën en perspectieven, en gezamenlijk werken aan het behalen van de gestelde doelen.
Inspiratie voor goed samenwerken kan worden gehaald uit het bestuderen van succesvolle team-projecten in de geschiedenis, uit voorbeelden van interdisciplinaire en multidisciplinaire samenwerking, of uit video’s en artikelen over teamdynamiek en groepsprocessen. Deze voorbeelden laten zien hoe samenwerken kan leiden tot opmerkelijke resultaten en tot persoonlijke voldoening.

Op ons online MovieLearning platform vind je vele cursussen met de mooiste voorbeelden van samenwerking tussen mensen en groepen. Met korte fragmenten uit bestaande speelfilms en documentaires tonen we hoe constructieve samenwerking er uit kan zien, zowel in families, als in sportteams, militaire eenheden, commerciële bedrijven, onderwijs en nog vele andere settings.

Double Healix helpt je met constructief en effectief samenwerken

Samenwerken is dus meer dan alleen een manier om doelen te bereiken. Het is een pad naar persoonlijke groei, het versterken van relaties, en het creëren van een productieve en harmonieuze werkomgeving. Door te investeren in de competentie samenwerken, zowel op individueel niveau als binnen teams en groepen, kunnen organisaties en individuen betere resultaten behalen, nieuwe oplossingen vinden, en meer plezier beleven aan het werk dat ze doen. Samenwerken is niet alleen noodzakelijk voor efficiëntie, maar ook voor het worden van een beter mens, het leren van elkaar, en het genieten van het proces.
Met deze inzichten kan samenwerken worden gezien als een fundamentele vaardigheid die essentieel is in vrijwel elke context, en die verder gaat dan het oppervlakkige doel van taakverdeling, om een dieper doel te dienen in de ontwikkeling van individuen en teams. Samenwerken is een reis die ons naar steeds nieuwe bestemmingen leidt, in onszelf en bij de ander.

Als Double Healix begeleiden we jou en de mensen waarmee je samenwerkt graag op deze boeiende reis!
Kijk daarvoor ook eens naar ons team-trainingsaanbod.
Of bestel het boek Team Transformatie in Twaalf Stappen met het team-kaartspel Breng je Team in Kaart.