Teamtransformatie: The Playlist

In deze video behandelt Manfred van Doorn een voorbeeld uit ons nieuwe boek Team Transformatie in Twaalf Stappen. Het betreft een scène uit de Netflix-serie The Playlist, over het ontstaan van de muziek-streamingdienst Spotify. Aan de hand van het gebruik van metaforen bij strategie-ontwikkeling, beantwoordt Manfred de vraag wat onze twee belangrijkste vermogens zijn. We verklappen ze vast: ons vermogen om in – grote en kleine – teams samen te werken en ons vermogen om van een veelheid aan gegevens een samenhangend, betekenisvol  verhaal te maken…

Verbatim tekst:
De Zweedse Netflix-serie The Playlist beschrijft de ontwikkeling van Spotify, de online muziekstreamingdienst. Elk van de zes afleveringen benadert het teamproces vanuit een ander perspectief. De derde aflevering volgt Petra, die haar baan als advocate bij een gerenommeerd kantoor opgeeft om Spotify verder te helpen. Haar visie is dat Spotify niet kan overleven als de muziek gratis wordt aangeboden. Toch was juist dit het ideaal van de oprichter, Daniel Ek. Het conflict escaleert zo ernstig dat Petra vertrekt.
< Fragment 1 uit The Playlist>

Een paar dagen later verschijnt Petra onverwacht weer op de werkvloer en demonstreert op verrassende wijze haar bijgestelde visie.
<Fragment 2 uit The Playlist >

We behandelen deze fragmenten om te illustreren hoe je teamdynamiek beter kunt begrijpen en begeleiden als je let op de team-fasen en hun onderliggende principes. In dit geval gaat het met name om het spanningsveld tussen Divergentie en Convergentie.

De crisis ontstaat doordat het team in een cruciale fase van zijn ontwikkeling het onderling niet eens kan worden over de visie en de strategie. Ze divergeren en daarmee komt het tot een breuk. In de reis van het team heet dit breukmoment de Mourning fase. Om te overleven moet het team weer convergeren met behulp van een bijgestelde en voor alle teamleden inspirerende visie. We noemen deze fase “Regrouping”. Het is het convergeren, het weer samenkomen van het tijdens de crisis uit elkaar gevallen team. De Regrouping fase herken je vaak door een zogenaamde unifying speech die zelf ook weer convergeert in een dramatische conclusie.

‘Either we heal, now, as a team, or we will die as individuals.’ (Al Pacino in Any Given Sunday)

In de fase van Regrouping is zoals gezegd Convergentie het leidende principe. Het tegenovergestelde daarvan is Divergentie. We zagen Divergentie eerder in de verschillende visies die steeds verder van elkaar afdreven. Nu zien we het Divergentie-principe op een vrolijker wijze terug in de willekeurige veelheid aan gekleurde kralen. Op het moment dat er een draad doorheen wordt getrokken, vindt er Convergentie plaats. De onbegrensde, divergente mogelijkheden komen nu samen, convergeren, in een betekenisvol, persoonlijk verhaal. Met andere woorden: de kralenketting staat voor ons vermogen om van vele delen een betekenisvol geheel te maken.

Het effect van deze sprong van Divergentie naar Convergentie is zo groot, omdat de metafoor verrast door de toepassing op het product van het bedrijf zelf. De ongeordende kralen staan dan opeens voor de muzieknummers die voor iedereen in overvloed beschikbaar zijn. Dit is nog het vrijblijvende, divergente proces waar geen klant voor wil betalen. Op het moment dat de klant zelf de verschillende nummers in een favoriete playlist heeft geplaatst en deze wil bewaren, is dit een meer serieus, convergent proces waar een verdienmodel aan kan worden gehangen.

In de teamdynamiek kun je zien dat de verschillende, dus divergente visies door Petra’s speelse metafoor worden samengebracht in een serieuze, convergente combinatie. De strijd is voorbij, het team heeft weer richting.

Petra zelf vervult ook twee polaire teamrollen: ze is de verwarrende, divergerende, disruptieve Creatieveling, maar ze is ook de geconcentreerde, convergerende Visionair.

De scène is op meer dan één niveau te benaderen. Je kunt je beperken tot het niveau van teamontwikkeling, maar je kunt hun zoektocht op zich ook weer nemen als metafoor van wat er in de maatschappij speelt. Oude verdienmodellen staan op de tocht door de verregaande digitalisering. Veel is gratis geworden en de productontwikkelaars zullen een nieuwe manier moeten vinden om hun geld te verdienen. Zoals wij allemaal nieuwe verdienmodellen moeten vinden naarmate we een deel van ons werk laten overnemen door robots en Artificiële Intelligentie. De term voor dit proces is Creative Destruction, ook weer een spanningsveld, ditmaal tussen Opbouw en Afbraak.

Het bijzondere is dat in welke tijd we ook leven, en hoeveel digitalisering er ook plaatsvindt, twee menselijke vermogens altijd van belang zijn. Ten eerste gaat het om ons vermogen om in teams samen te werken en ten tweede gaat het om ons vermogen om betekenis te verlenen en te ervaren. Het is dus aan ons als samenleving om de veelkleurige kralen van vernieuwing samen te rijgen in een zinvol, persoonlijk en gezamenlijk verhaal.

Dit fragment is een van de vele voorbeelden over teamontwikkeling die we bespreken in het boek Team Transformatie in Twaalf Stappen. Het boek wordt aangevuld met een spel van 120 kaarten onder de naam Breng je team in kaart.

Kijk hier voor meer informatie.