Als jij je niet met macht bezighoudt, dan houdt macht zich wel met jou bezig.

Tijdens de trainingen ‘Invloed, Macht en Leiderschap’ die we vanuit Double Healix geven, horen we geregeld de opmerking: ‘Ik heb niets met macht.’ Deze uitspraak komt vaak van heel vriendelijke, goedbedoelende mensen, die vooral uit zijn op ‘gelijkwaardigheid’, ‘het goede gesprek’, ‘coachend leiderschap’ en nog heel veel prijzenswaardige activiteiten. Ze scoren vaak hoger dan gemiddeld op ‘agreeableness’, op ‘openness’ en soms ook hoog op ‘extraversie’. Kortom, het zijn mensen die warm zijn, hoog empathisch en sociaal vaardig. Anderen werken graag met en voor ze, juist omdat ze zo goed gelijkwaardig kunnen werken, op de ‘horizontale as’. Ze hebben geregeld ook de overtuiging dat hiërarchieën snel verleden tijd zullen zijn.

De werkelijkheid is echter dat niet iedereen zo in elkaar zit en dat er ook veel mensen zijn die niet zo ‘agreeable’ zijn. Soms ook meer gesloten, conservatiever, en daardoor ook meer gesteld op zekerheid en… macht. Het grappige is dat zij niet overtuigd hoeven te worden van het belang van (kennis van) macht. Het zijn geen ‘slechte’ mensen (tenminste, meestal niet). Ze zijn gewoon wat minder aardig en open. Macht voelt geruststellend voor ze, evenals status. Hun overtuiging is vaak dat hiërarchieën nog wel een paar miljoen jaar zullen bestaan. Deze mensen ervaren vaak wel een gebrek aan sociale vaardigheden en willen juist leren: hoe krijg ik mensen mee? Hoe voer ik het ‘goede gesprek’? In de afwezigheid van die vaardigheden vallen ze terug op machtsgebruik om gedaan te krijgen wat ze willen zien gebeuren. Het machtsgebruik kan dan in de weg staan van de vaak goede motieven.

Voor beide groepen geldt, dat ze hun balans willen verbeteren. Beide groepen willen integer zijn, willen het juiste doen. Maar voor de ‘machts-allergische’ samenwerkers ligt er vaak nog een extra motivatie-vraagstuk. En dat komt neer op de stelling: ‘als jij je niet met macht bezighoudt, dan houdt macht zich wel met jou bezig’.

Hoe motiveer je een aardig, open mens om een positie met macht te bekleden, die maakt dat ze soms ook niet open en niet aardig moeten zijn? Door ze duidelijk te maken dat: als zij niet op die plek gaan zitten en als zij niet leren om meer verticaal invloed uit te oefenen, er hoogstwaarschijnlijk een veel minder aardig en open mens op die plek gaat zitten. Dit is een van de redenen dat ze alsnog plaatsnemen in de OR, of alsnog opgaan voor een positie hoger in de lijn. Want als aardige mensen niet leren om verantwoord om te gaan met macht, dan is de enige optie dat minder aardige mensen dit met groot gemak doen.

Een film quote die vaak helpt, komt uit The Usual Suspects (1995), met de acteur die zelf ook de verschillende lichte en duistere kanten van de macht heeft geproefd, Kevin Spacey. Hij (spoiler alert!) speelt de rol van de duivelse ‘Kaiser Soze’ die zich verschuilt achter de schuchtere, schijnbaar aardige en naïeve ‘Verbal’.

De werkelijkheid waar we met elkaar in moeten leven, is dat er verschillende soorten mensen bestaan, met verschillende soorten voorkeuren. Zoals de wereld gebaat is bij diversiteit, zo zal er ook veel te winnen zijn als we allemaal beter bewust zijn van de werkingen van macht (ongelijkwaardig, verticaal) en invloed (gelijkwaardig, horizontaal) en dat juist de mensen met een aangeboren afkeer van macht zich er daarom toch genoeg mee bezig dienen te houden.

Trainingen

We hebben ook een training Invloed, Macht en Leiderschap. Tijdens deze 2-daagse training laat Manfred van Doorn je kennismaken met de twee belangrijkste manieren om invloed uit te oefenen: Dicteren en Engageren. Hij zal zijn verhaal illustreren met prachtige filmfragmenten over evenwichtskunstenaars die weten wanneer ze deze manieren moeten kiezen of combineren.

Vanwege het coronavirus hebben we besloten deze training voorlopig uit te stellen. We houden je graag op de hoogte via onze nieuwsbrief.

Wellicht interessant?